کُشتی
در داستان های حماسی مانندایلیاد و اودیسه هومر
و نیز داستان های شاهنامه فردوسی به انواع ورزش
ها چون:
کُشتی، اسب سواری، چوگان،
تیراندازی و ... اشاره شده و آمده است که اکثر قهرمانان داستان های
شاهنامه
علاوه بر توانایی های گوناگون کُشتی را به خوبی می دانستند و در بسیاری از جنگ ها
و
برای
نشان دادن توانایی های خود و برای جلوگیری از خون ریزی و روشن شدن نتیجه جنگ اقدام به
کُشتی
گیری با حریفی از دشمن می کردند.
آیین جوانمردی
گواه این سخن نیز ”آیین جوانمردی“ است که پیشینه
دیرینه ای در تاریخ ایران باستان دارد و از ویژگی
های آن
دوستی و تفاهم و احترام به حریف است.
این ویژگی های در کشتی پهلوانی ایران وجود دارد.
طبق شواهد و آثار بازمانده از دوران کهن ،
ایرانیان در ورزش کُشتی و کُشتی پهلوانی پیشگام بوده اند.
دسته تبر مفرغی لرستان- اوائل هزاره اول پ.م
|
مبارزه دو کشتی گیر- نقاشی سرامیک روی کاشی- سده هفتم
هجری
شمعدان مفرغی متعلق به تاریخ ایران- بین
النهرین-
اواخرهزاره سوم پیش از میلاد
|
ایزد مهر و کُشتی پهلوانی
نگاره ای از طاق بستان در کرمانشاه ایران. در این نگاره شاه ساسانی شاپور دوم در میان و در سمت راست وی اهورا مزدا که
چمبره فرایزدی را برای تاجگذاری به او میدهد، بر روی دشمنی به خاک افتاده (ژولیان امپراتور روم) ایستادهاند. درسمت چپ
شاه، میترا یا مهر، که پیکانهای نوری همچون خورشید از سر او در همهٔ سمتها پراکنده شده، شاخهای از گیاهان به نام
«برسم» را در دست گرفتهاست و بر روی گل نیلوفری ایستادهاست.
کُشتی پهلوانی با آیین بسیار کهن مهری یا میترائیسم پیوند داشته است.
آیین میترائیسم، آیینی ایرانی متعلق به ١٤٠٠ پ.
م است که مربوط به ایزد مهر؛ ایزد عهد و پیمان و مهرورزی است.
این آیین
از حدود مرزهای ایران زمین گذر کرده و تا روم باستان راه یافته و با اساطیر
یونانی و
رومی در هم آمیخته و به نام ”آیین
میترائیسم" در قالب پیکره ها و نقوش برجسته نمایان گر شده است.
پیروان مِهر برای تعالی بخشیدن به مفاهیم
اخلاقی، جسمانی و مبارزه با جهل و نادانی همواره به
راستی و نیک کرداری و نیک رفتاری معتقد بوده و در غارها و مکان های زیرزمینی به
پرورش
تن و جان می پرداخته اند.
تندیس ایزد مهر در حال قربانی کردن گاو
مِهریان آداب و آیین خود را در سده های
دوم و اول پیش از میلاد در سراسر جهان آنروز از آسیا تا
اعماق اروپا و حتی مصر در افریقا گسترش دادند.
از نشانه های بارز ایزد مهر که نقش برجسته آن در
شهر کرمانشاه باقی مانده است نماد: "حلقه" است که
نشان دوستی و مهر است.
همینطور نماد: ”چلیپا یا صلیب“
نقش برجسته ایزد مهر- کرمانشاه
با نشان حلقه- دوران ساسانیان
|
نماد:“چلیپا یا صلیب“- نقش رستم- نزدیک
پرسپولیس-
آرامگاه داریوش اول-٥٥٠پ.م
|
حلقه های قدرتی که بعدها تبدیل به حلقه های
پهلوانی شدند.
بازوبند معروف به حلقه قدرت- طلا- هخامنشیان
|
حلقه قدرت بهبان- عیلام- برنز
|